السّلام عَلیَ الحُسَین (ع) وعَلی عَلِِِّیِ ابن الحُسَین (ع) وعَلی اوْلادِ الحُسَین (ع) و عَلی اَصحابِ الحُسَین (ع)

چهل حديث نوراني از امام محمد باقر (ع)

1- چه بسا شخص حريص بر امري از امور دنيا ، که بدان دست يافته و باعث نافرجامي و بدبختي او گرديده است ، و چه بسا کسي که براي امري از امور آخرت کراهت داشته و بدان رسيده ، ولي به وسيله آن سعادتمند گرديده است .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (166)

2- تو را به پنج چيز سفارش مي کنم : اگر مورد ستم واقع شدي ستم مکن ، اگر به تو خيانت کردند خيانت مکن ، اگر تکذيبت کردند خشمگين مشو ، اگر مدحت کنند شاد مشو ، و اگر نکوهشت کنند ، بيتابي مکن .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (167)

3- سخن نيک را از هر کسي ، هر چند به آن عمل نکند ، فرا گيريد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (170)

4- چيزي با چيزي نياميخته است که بهتر از حلم با علم باشد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص(172)

5- نهايت کمال ، فهم در دين و صبر بر مصيبت ، و اندازه گيري در خرج زندگاني است .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص(172)

6- سه چيز از خصلتهاي نيک دنيا و آخرت است : از کسي که به تو ستم کرده است گذشت کني ، به کسي که از تو بريده است بپيوندي ، و هنگامي که با تو به نداني رفتار شود ، بردباري کني .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (173)

7- خداوند دوست ندارد که مردم در خواهش از يکديگر اصرار ورزند ، ولي اصرار در خواهش از خودش را دوست دارد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (173)

8- دانشمندي که از علمش سود برند ، از هفتاد هزار عابد بهتر است .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (173)

9- هيچ بنده اي عالم نيست ، مگر اينکه نسبت به بالا دست خود ، حسادت نورزد ، و زيردست خود را خوار نشمارد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (173)

10- هر که خوش نيت باشد ، روزي اش افزايش مي يابد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (175)

11- هر کس با خانواده اش خوشرفتار باشد ، بر عمرش افزوده مي گردد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (175)

12- از سستي و بي قراري بپرهيز ، که اين دو ، کليد هر بدي مي باشند ، کسي که سستي کند ، حقي را ادا نکند ، و کسي که بي قرار شود ، بر حق صبر نکند .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (175)

13- پيوند با خويشان ، عملها را پاکيزه مي نمايد ، اموال را افزايش مي دهد ، بلا را دور مي کند ، حسا آخرت را آسان مي نمايد ، و مرگ را به تاخير مي اندازد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 71، ص (111)

14- بهترين چيزي را که دوست داريد درباره شما بگويند ، درباره مردم بگوييد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 65، ص (152)

15- خداوند بنده مؤمنش را با بلا مورد لطف قرار مي دهد ، چنانکه سفر کرده اي براي خانواده خود هديه مي فرستد ، و او را از دنيا پرهيز مي دهد ، چنانکه طبيب مريض را پرهيز مي دهد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (180)

16- بر شما باد به پرهيزکاري و کوشش و راستگويي ، و پرداخت امانت به کسي که شما را بر آن امين دانسته است ، چه آن شخص ، نيک باشد يا بد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (179)

17- غيبت آن است که درباره برادرت چيزي را بگويي که خداوند بر او پوشيده و مستور داشته است . و بهتان آن است که عيبي را که در برادرت نيست ، به او ببندي .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (178)

18- خداوند ، دشنام گوي بي آبرو را دشمن دارد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (176)

19- تواضع ، راضي بودن به نشستن در جايي است که کمتر از شانش باشد ، و اينکه به هر کس رسيدي سلام کني ، و جدال را هر چند حق با تو باشد ، ترک کني .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (176)

20- برترين عبادت ، پاکي شکم و پاکدامني است .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (176)

21- خداوند در روز قيامت در حساب بندگانش ، به اندازه عقلي که در دنيا به آنها داده است ، دقت و باريک بيني مي کند .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 7 ، ص (267)

22- آن که از شما به ديگري علم بياموزد ، پاداش او ( نزد خداي تعالي ) به مقدار پاداش دانشجوست ، و از او هم بيشتر مي باشد .
کافي ، ج 1 ، ص (35)

23- هر که علم و دانش را جويد براي آنکه به علما فخر فروشي کند ، يا با نابخردان بستيزد ، و يا مردم را متوجه خود نمايد ، بايد آتش را جاي نشستن خود گيرد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، 2 ، ص (38)

24- خداوند عزوجل کسي را که در ميان جمع ، بدون ناسزاگويي شوخي کند ، دوست دارد .
کافي ، ج 2 ، ص (663)

25- سه خصلت است که دارنده اش نمي ميرد تا عاقبت شوم آن را ببيند : ستمکاري ، ازخويشان بريدن ، و قسم دروغ که نبرد با خداست .
کافي ، ج 75، ص (174)

26- به خدا سوگند هيچ بنده اي در دعا ، پافشاري و اصرار به درگاه خداي عزوجل نکند ، جز اينکه حاجتش را بر آورد .
کافي ، ج 2 ، ص (475)

27- خداوند عزوجل از ميان بندگان مؤمنش آن بنده اي را دوست دارد که بسيار دعا کند ، پس بر شما باد دعا در هنگام سحر تا طلوع آفتاب ، زيرا آن ، ساعتي است که درهاي آسمان در آن هنگام باز گردد و روزيها در آن تقسيم گردد و حاجتهاي بزرگ بر آورده شود .
کافي ، ج 2 ، ص (478)

28- دعاي انسان پشت سر برادر ديني اش ، نزديکترين و سريعترين دعا به اجابت است .
کافي ، ج 2 ، ص (507)

29- هر چشمي روز قيامت گريان است ، جز سه چشم : چشمي که در راه خدا شب را بيدار باشد ، چشمي که از ترس خدا گريان شود ، و چشمي که از محرمات الهي و گناهان بسته شود .
کافي ، ج 2 ، ص (80)

30- شخص حريص به دنيا مانند کرم ابريشم است که هر چه بيشتر ابريشم به دور خود مي تند ، راه بيرون شدنش را دورتر و مشکل تر مي کند ، تا اينکه از غم و اندوه بميرد .
کافي ، ج 2 ، ص (316)

31- چه بسيار خوب است نيکي ها پس از بدي ها ، و چه بسيار بد است بدي ها پس از نيکي ها .
کافي ، ج 2 ، ص (458)

32- چون مؤمن با مؤمني دست دهد ، پاک و بي گناه از يکديگر جدا مي شوند .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 73، ص (20)

33- از دشمني بپرهيزيد ، زيرا فکر را مشغول کرده و مايه نفاق مي گردد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 2 ، ص (301)

34- هيچ قطره اي نزد خداوند ، محبوبتر از قطره اشکي که در تاريکي شب از ترس خدا و براي او ريخته شود ، نيست .
کافي ، ج 2 ، ص (482)

35- هر که بر خدا توکل کند ، مغلوب نمي شود ، و هر که از گناه به خدا پناه برد ، شکست نمي خورد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 68، ص (151)

36- افزايش نعمت از جانب خداوند قطع نمي شود ، مگر اينکه شکر از جانب بندگان قطع گردد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 68، ص (54)

37- خداوند دنيا را به دوست و دشمن خود مي دهد ، اما دينش را فقط به دوست خود مي بخشد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 2 ، ص (215)

38- مؤمن برادر مؤمن است ، او را دشنام نمي دهد ، از او دريغ نمي کند ، و به او گمان بد نمي برد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (176)

39- هيچ کس از گناهان سالم نمي ماند ، مگر اينکه زبانش را نگه دارد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص (178)

40- سه چيز پشت انسان را مي شکند : مردي که عمل خويش را زياد شمارد ، گناهانش را فراموش کند ، و به راي خويش ، خوشنود باشد .
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 69، ص (314)

1 ) سوره مبارکه ابراهيم آیه 24
أَلَم تَرَ كَيفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصلُها ثابِتٌ وَفَرعُها فِي السَّماءِ
ترجمه:
آیا ندیدی چگونه خداوند «کلمه طیبه» (و گفتار پاکیزه) را به درخت پاکیزه‌ای تشبیه کرده که ریشه آن (در زمین) ثابت، و شاخه آن در آسمان است؟!
2 ) سوره مبارکه الأحزاب آیه 23
مِنَ المُؤمِنينَ رِجالٌ صَدَقوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيهِ ۖ فَمِنهُم مَن قَضىٰ نَحبَهُ وَمِنهُم مَن يَنتَظِرُ ۖ وَما بَدَّلوا تَبديلًا
ترجمه:
در میان مؤمنان مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند صادقانه ایستاده‌اند؛ بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند)، و بعضی دیگر در انتظارند؛ و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود ندادند.

بیانات حضرت آقا در دیدار جهادگران بسیج سازندگی

عشق و ایمان، بصیرت و همت، میوه‌های شجره طیبه انقلاب اسلامی
عشق و ایمان، بصیرت و همت؛ اینها ستونهای اصلی [حرکت خودجوش مردمی در جهاد سازندگی و اردوهای هجرت] است. عشق و ایمان. انسانی که ایمان ندارد، محوری برای حرکت خود نمیتواند تصویر کند. انسانی که از احساس عاشقانه و عمیق قلبی برخوردار نیست، نمیتواند این حرکت را ادامه دهد و استمرار بخشد. انسانی که همت ندارد، به کارهای کوچک، به فرازهای محدود اکتفاء میکند؛ چشم به برترین قله‌ها نمیدوزد. انسانی که بصیرت ندارد، راه را عوضی میرود؛ اگر عشق و ایمانی هم در او هست، آن را در راه غلط مصرف میکند، کجراهه میرود. عشق و ایمان، همت و بصیرت؛ اینها را انقلاب به مردم ما و جامعه‌ی ما داد؛ لذا انقلاب شد همان شجره‌ی طیبه‌ای که در قرآن از آن نام برده شده است: «أ لم تر کیف ضرب اللَّه مثلا کلمة طیّبة کشجرة طیّبة».(1) کلمه‌ی طیب مثل درخت نیکونهاد و سالم و طیب است. «اصلها ثابت و فرعها فی السّماء»؛ ریشه‌دار، دارای ریشه‌ی عمیق و مستحکم و دارای شاخ و برگ فراگیر. «تؤتی اکلها کلّ حین باذن ربّها»؛ میوه‌ی مطابق فصل، میوه‌ی مطابق نیاز در اختیار و در دسترس جامعه قرار میدهد. این کلمه‌ی طیبه است؛ انقلاب یک چنین چیزی است. حرکت انقلابی‌ای که امام بزرگوار ما - آن رهروِ حقیقیِ راه طیبین و اولیاء و شهدا و معصومین و صدیقین - در مقابل پای ما گذاشت، همان کلمه‌ی طیبه است.1389/06/31

سوره‌ فتح‌ ; آيه 29

متن عربي

محمد رسول الله والذين معه اشدا على الكفار رحما بينهم تراهم ركعا سجدا يبتغون فضلا من الله ورضوانا سيماهم في وجوههم من اثر السجود ذلك مثلهم في التوراه ومثلهم في النجيل كزرعٍ اخرج شطاه فازره فاستغلظ فاستوى على سوقه يعجب الزراع ليغيظ بهم الكفار وعد الله الذين امنوا وعملوا الصالحات منهم مغفره واجرا عظيما

ترجمه فارسي

محمد (ص) فرستاده خداست; و كسانى كه با او هستند در برابر كفار سرسخت و شديد، و در ميان خود مهربانند; پيوسته آنها را در حال ركوع و سجود مى‏بينى در حالى كه همواره فضل خدا و رضاى او را مى‏طلبند; نشانه آنها در صورتشان از اثر سجده نمايان است; اين توصيف آنان در تورات و توصيف آنان در انجيل است، همانند زراعتى كه جوانه‏هاى خود را خارج ساخته، سپس به تقويت آن پرداخته تا محكم شده و بر پاى خود ايستاده است و بقدرى نمو و رشد كرده كه زارعان را به شگفتى وامى‏دارد; اين براى آن است كه كافران را به خشم آورد (ولى) كسانى از آنها را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته‏انجام داده‏اند، خداوند وعده آمرزش و اجر عظيمى داده است. (29)

ترجمه انگليسي / English Translation

Muhammad is the apostle of God; and those who are with him are strong against Unbelievers, (but) compassionate amongst each other. Thou wilt see them bow and prostrate themselves (in prayer), seeking Grace from God and (His) Good Pleasure. On their faces are their marks, (being) the traces of their prostration. This is their similitude in the Taurat; and their similitude in the Gospel is: like a seed which sends forth its blade, then makes it strong; it then becomes thick, and it stands on its own stem, (filling) the sowers with wonder and delight. As a result, it fills the Unbelievers with rage at them. God has promised those among them who believe and do righteous deeds forgiveness, and a great Reward. 049

تفسير 1

(29) (محمد رسول الله والذين معه اشداء علي الكفار رحماء بينهم تريهم ركعاسجدا يبتغون فضلا من الله و رضوانا سيماهم في وجوههم من اثرالسجود ذلك مثلهم في التوريه ومثلهم في الانجيل كزرع اخرج شطئه فازره فاستغلظ فاستوي علي سوقه يعجب الزراع ليغيظ بهم الكفار وعد الله الذين امنوا وعملوا الصالحات منهم مغفره و اجرا عظيما): (محمد ص رسولخدا است و كساني كه با او هستند درمقابل كفار شديد و بي رحم هستند و در ميان خود مهربان و دلسوز مي باشند، آنهارامي بيني كه همواره در ركوع و سجودندو در طلب فضل و رضايت خدا مي باشند،علامتشان در چهره هايشان از اثر سجده نمايان است ، اين توصيف ايشان در تورات است ، اما وصف آنها در انجيل اين است كه آنها مانند زراعتي هستند كه از شدت بركت پيرامونش جوانه هايي مي زند و آن جوانه ها هم ستبر مي شود و مستقيم برپاي خودمي ايستد، به طوريكه كشاورزان را به تعجب وا مي دارد، اين به جهت آنست كه كفار رابوسيله آنها به خشم آورد، خداوند به كساني در ميان آنها كه ايمان آورده و اعمال شايسته بجا آورند وعده آمرزش و اجري عظيم داده است .)مي فرمايد محمد ص فرستاده خداست و مؤمنان و كساني كه به او گرويده اند، دوصفت متضاد شدت و رحمت را با هم آميخته اند يعني در برابر كفار شديد و بي رحم ودر ميان خودشان مهربان و رحيمند و آنها مستمر در نماز و مداوم برآن هستند بطوريكه همواره آنها را در حالت ركوع و سجود مي بيني و در طول زندگي در طلب عطيه و ثواب الهي و رضايت خدا هستند و سجده آنها كه نشانه تذلل و خشوع آنهاست در چهره آنهااثري گذاشته كه آن اثر و سيما نشانه خشوع براي خداست و هركس ايشان را ببيند آنها رااز اين علامت مي شناسد.بعضي مفسران (37) اين نشانه را اثر خاكي دانسته اند كه مؤمنان برپيشاني دارند چون آنها برفرش يا جامه سجده نمي كنند، بلكه فقط برخاك سجده مي نمايند.و بعضي ديگر(38) اين سيما را نور محل سجده مؤمنان در روز قيامت دانسته اند و آنگاه مي فرمايد اين توضيحاتي كه گفتيم اوصاف مؤمنان است كه در تورات و انجيل ازآنها نقل شده ولي بعضي مفسران (39) مثل آنها در انجيل را به عبارات بعدي تفسيرنموده اند كه مي فرمايد: مثل آنها مانند زراعت و گياهي است كه از كثرت بركت جوانه هايي هم در پيرامون خود رويانيده و به آنها كمك نموده تا آنها نيز قوي و ضخيم شوند و مستقل روي پاي خود بايستند، به گونه اي كه كشاورزان از خوبي رشد آن به شگفت درآمده باشند و اين كلام اشاره به آنست كه خداوند در مؤمنين بركت قرار داده و روز به روز بر نيرو و تعداد آن افزون مي شود، تا خداوند به وسيله آنها كفار را به خشم و غيظ درآورد.در ادامه مي فرمايد كساني از اين مؤمنان كه ايمان و عمل صالح را تواما دارا باشند،خداوند به آنها وعده آمرزش و اجر و ثوابي عظيم داده است ، اين كلام افاده مي كند كه مغفرت و اجر عظيم مشروط به حدوث و ايجاد ايمان و بقاء آن بوسيله اعمال صالح مي باشد.پس اگر كساني ظاهرا همراه رسولخدا بوده اند اما در باطن ايمان نداشته و مانندمنافقين ايمان زباني داشته اند يا ابتدا مؤمن بوده ولي بعدا به شرك و كفر گراييده و مرتدشده باشند، اينها مشمول مغفرت و اجر عظيم نخواهند بود، و همچنين افرادي كه ايمان آورده اند اما اعمال صالح انجام نداده اند از حكم اين آيه مستثني هستند.چون خداوند در وصف منافقان مي فرمايد (ومن اهل المدينه مردوا علي النفاق لاتعلمهم نحن نعلمهم (40) بعضي از اهل مدينه به سوي نفاق گراييدند تو آنها را نمي شناسي ولي ما مي شناسيم ) و در وصف مرتدين فرموده (ان الذين ارتدوا علي ادبارهم من بعدما تبين لهم الهدي (41) كساني كه مرتد شدند و به سوي شرك و كفر قبلي خود بازگشتندبعد از آنكه هدايت برايشان آشكار شد…) .

تفسير 2

محمد ص ر سو ل خد ا ست و كسا نيكه با ا و هستند سخت گير ا نند بر كفا ر و ر حيم و مهر بان هستند بين خو د بر ا د ر ان د يني مي بيني آ نها ر ا د ر حا ل ر كوع و سجو د طلب ميكنند فضل ر ا از خد ا و ند و خو شنو دي ر ا نشا نه هاي آ نها د ر صو رت هاي آ نها ظا هر ا ست از آ ثا ر سجده هاي آ نها ا ين ا ست مثل آ نها د ر تو ر ات و مثل آ نها د ر ا نجيل مثلز ر عي كه سبز و خرم با شد و ر شد كند و شا خه هاي آن قوي و محكم شو د پس مسا وي شو د با قا مه ا و كهز ر اع غرس كنند گان ر ا بتعجب ميا و ر د تا ا ينكه مو جب غيظ كفا ر مي شو ند غيظ و غضب ميكنند و عده د ا ده خد ا و ند كسا ني ر ا كه ا يمان آ و ر د ند و ا عما ل صا لحه بجا آ و ر د ند آ مرزش و ا جر عظيمي ر ا. خد ا و ند بشا رت بو جو د پيغمبر و صفات و علا مات ا و و مؤ منين با و ر ا بتمام ا نبياء سلف د ا ده د ر صحف و كتب آ نها ثبت فر مو ده و ا مر با يمان با و كر ده چنا نچه ميفر ما يد: و اذ ا خذ ا لله ميثاق ا لنبيين لما آ تيتكم من كتاب و حكمت ثم جاء كم ر سو ل مصدق لما معكم لتؤ منن به و لتنصر نه… ا لا يه آ ل عمر ان, آ يه75- و ما د ر مجلد ا و ل كلم ا لطيب بشا ر ا تي كه د ر تو ر اه و ا نجيل وز بو ر بو جو د مقدس ا و د ا ده شده بيان كر ده ا يم محمد ر سو ل ا لله و ا لذ ين معه ا شد اء علي ا لكفا ر ر حماء بينهم تر يهم محمد ر سو ل ا للهذ كر ا سم شر يف بر اي ا ين ا ست كه خلط نشو د و ا لذ ين معه مر ا د مؤ منيني كه با ا و هستند بمعيت د يني و عملي نه معيت مكا ني و بلدي , مؤ من ثا بت قدم. ر كعا سجد ا يبتغون فضلا من ا لله و ر ضو ا نا سيما هم في و جو ههم ا شد اء علي ا لكفا ر كه د ر مقام خو د د فع شر آ نها ر ا ميكنند و با آن ها مقا تله ميكنند و سخت ميگير ند. من ا ثر ا لسجو دذ لك مثلهم في ا لتو ر يت و مثلهم في ا لا نجيل ر حماء بينهم كه فر مو د: ا لمؤ من اخ ا لمؤ من و فر مو د: للمؤ من علي ا خيه ثلا ثون حقا لا بر اءه له ا لا با لا د اء ا و ا لعفو كز رع ا خرج شطه فاز ره فا ستغلظ تر ا هم ر كعا سجد ا با قا مه صلوه فر ا ئض و نو ا فل و با قسام سجو د مثل سجده سهو و سجده تلا وت و سجده فر ا موش شده و سجده شكر و سجده تو ا ضع. فا ستوي علي سو قه يعجب ا لز ر اع ليغيظ بهم ا لكفا ر يبتغون فضلا من ا لله كه مكر ر گفته ا يم كه بنده ا ستحقاق بر اي عبا دت ند ا ر د فقط قا بليت مي آ و ر د پس مشمو ل تفضلات ا لهي ميشو د. و ر ضو ا نا كه با لا تر ين مقا مات ا ست: و ر ضو ان من ا لله ا كبر تو به, آ يه73. و عد ا لله ا لذ ين آ منو ا و عملو ا ا لصا لحات منهم مغفره و ا جر ا عظيما 29 سيما هم في و جو ههم من ا ثر ا لسجو د پينه هاي پيشا نيذ لك مثلهم في ا لتو ر اه كه خد ا و ند د ر ا لو اح تو ر ات با ين نحو معر في آن ها ر ا كر ده و مثلهم في ا لا نجيل د و نحو قر ا ئت شده بد ون و قف كه همين مثل تو ر ات د ر ا نجيل هم هست. و و قف كه مثل د ر ا نجيل جمله بعد ا ست. كز رع ا خرج شطئه خر مي ا و ف آز ره ر شد ا و فا ستغلظ محكمي ا و فا ستوي علي سو قه قا ئمه ا و يعجب ا لز ر اع آ نكه غرس وز رع كر ده ليغيظ بهم ا لكفا ر غيظ و غضب آ نها. و عد ا لله ا لذ ين آ منو ا و عملو ا ا لصا لحات منهم مغفره و ا جر ا عظيما تم بحمد ا لله سو ره ا لفتح و يتلوه سو ره ا لحجر ات.

> تفسير اطيب البيان

سایت تبیان

1- غسل
غسل در شبهای 19و21و23 در همان اول شب، مقارن طلوع آفتاب سفارش شده وهدف ازآن تطهیرجسمانی برای آمادگی روحی و پاک شدن از تمامی زشتیها وپلیدیهای روحی است وتا جان از آلودگیها پاک نشود روح نیزپاک نخواهد شد. در روایتی از امام صادق(علیه السلام) آمده؛ «انجام دادن چنین غسلی انسان را از گناهان پاک می گرداند، ومانند روزی می شود که از مادر متولد گردیده است».1

2- احیاء (شب زنده داری)
برای انسان مومن، سزاوار نیست تا در شبی که آسمانیان میهمان او شده اند، حجاب غفلت به روی خویش اندازد و خود را از همنشینی با آنها محروم سازد، لذا مستحب است، آن شب را زنده نگهدارد و تا صبحگاهان شب زنده داری نماید و این خود نوعی مبارزه با خمودگی و سستی و خواب سنگینی است که انسان را از هدف های عالی اش باز می دارد.

3- تلاوت قرآن
در روایتی آمده هرکس یک آیه از قرآن در این ماه بخواند ثواب کسی را دارد که در ماه های دیگر ختم قرآن کرده است. وهمچنین تلاوت سوره های یس، عنکبوت، روم ،دخان و…وارد شده است. همچنین تلاوت سوره« قدر» نیز در شب قدر تأکید شده است بطوریکه در روایتی از پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمده است: «کسی که سوره قدر را بخواند، اجرش چون اجر کسی است که ماه رمضان را روزه داشته و شب قدر را احیاء داشته است.» 2

4- توبه و استغفار

5- خواندن دعا
خواندن دعای جوشن کبیر و دیگر ادعیه مأثوره (جوشن صغیر، دعای توسل، دعای مجیر، دعای اللهم انی امسیت… و خواندن دعای فرج)

6- توسل به ولایت ائمه هدی
در شب قدر وسیله ای مطمئن تر از ائمه هدی (علیه السلام) برای انسان وجود ندارد، پس باید به ایشان توسل جست، مخصوصا به مولی الموحدین، علی ابن ابیطالب که «لیالی قدر» مصادف با شهادت مظلومانه آن امام متقین است ونیز با تمسک به زیارت ابا عبد الله الحسین به در گاه حضرت احدیت به استغاثه پرداخت.

7- نماز
نماز که سر لوحه همه عبادات است در ردیف اعمال و وظایف لیالی قدر، به طرق مختلفی وارد شده است:
- خواندن نمازهای قضا شده در گذشته به خصوص نمازهای سال اخیر.
- خواندن نمازهای مستحبی برای کسب ثواب بیشتر. از جمله نمازهای مستحبی خواندن دو رکعت نماز با یک سلام، همچون نماز صبح با این تفاوت که در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه سوره توحید بخواند و بعد از سلام هفتاد مرتبه «استغفرالله و اتوب الیه» بگوید بطوریکه در روایت نبوی آمده است از جای خود بر نخیزد تا حق تعالی او را و پدر و مادرش را بیامرزد.3
- خواندن صد رکعت نماز، همچون نماز صبح به صورت دو رکعتی و نیز مجاز است به جای این صد رکعت، شش روز از نمازهای قضا شده خود را بجا آورد، بگونه ای که از ظهر روز اول شروع کرده و در عشاء روز ششم ختم نماید.
در روایتی آمده هرکس یک آیه از قرآن در این ماه بخواند ثواب کسی را دارد که در ماه های دیگر ختم قرآن کرده است
8- قرآن بر سر گذاشتن
ازامام صادق(علیه السلام) نقل شده که فرمود: «قرآن را در سه شب از ماه رمضان بردار و بگشا و جلوی روی خود قرار می دهی و در ادامه فرمود،چنین بگویید: اللهم انی اسئلک بکتابک المنزل، وما فیه وفیه اسمک الاکبر، واسمائک الحسنی، و ما یخاف و یرجی ان تجعلنی من عتقائک من النار.4

9- تجدید عهد با امام زمان (عج) و خواندن دعای فرج
در شب 19 ماه مبارک رمضان، یکی از شب های احتمالی قدر، امام علی (علیه السلام) در مسجد کوفه به دست ابن ملجم مرادی با شمشیری زهر آلود ضربت خوردند و در بستر بیماری قرار گرفتند و در شب 23 ماه مبارک رمضان -یکی دیگر از شبهای احتمالی قدر- به شهادت رسیدند. لذا یکی از اعمال شب 19 ماه مبارک رمضان، گفتن صد مرتبه «اللهم العن قتله امیرالمومنین» می باشد.

چرا شب قدر را احیا می کنیم؟
لیلة القدر شب نزول کاملترین کتاب آسمانی یعنی قرآن است پس باید آن شب را احیاء نمود تا از فیض و برکات معنوی و بی حد و حصر نزول کلام خدا بر آسمان دنیا برخوردار شویم و آن را بر سر نهیم و زیر سایه قرآن با توسل به ائمه (س) از خدا طلب آمرزش و مغفرت نموده و آیات نورانی آن را دائما در اندیشه و فکر خود داشته و در آن شب عزیز با حالت خضوع و خشوع تصمیم بگیریم دستورات عالیه آن را واقعا در زندگانی با تمام روح و روان خود عملا پیاده کنیم.
شب قدر؛ شبی است که گفته شده عبادت در آن شب اگر خالصانه باشد برابر است با بیش از سی هزار شب.
شب قدر؛ شبی است که اگر بیدار بمانیم طاعتی افزون تر از شب های دیگر بنماییم، و در آن هنگام فرشتگان فوج فوج تا صبح بر مومنین و مومنات در حال عبادت سلام و درود و رحمت می فرستند و خود شاهد و ناظر رکوع و سجود متواضعانه اشرف مخلوقات هستند تا بدینوسیله اشرفیت و خلیفه اللهی انسان بر فرشتگان تفسیر گردد و رمز سجده ملائک در برابر آدم را بیابند.
شب قدر؛ شبی است که آدمی راه طولانی سیرالی الله را یکشبه طی می نماید و در این شب آدمی بهتر می تواندبه تهذیب نفس بپردازد چرا که در این شب شیاطین در اسارتند وانسانها از شر وسوسه های او تا صبح در امانند مگر اینکه انسان خود نعوذ با ا لله با اعمال نا شایست درآن شب بند از پای شیطان باز نهد.
شب قدر؛ شبی است که مقدرات یکساله هر انسان و سرنوشت همه موجودات جهان در آن رقم زده می شود.
شب قدر؛ شبی است که حضرت مهدی(عج) مقدرات یکساله هر انسانی را به امضاء می رساند وشب شناخت آن انسان عظیم الشان، «امام عصر» است وشب قدر انسان کامل است.
شب قدر؛ شبی است که لیله الاسراء ومعراج رسول الله در آن واقع شده است.
شب قدر؛ شبی است که اگر نبود ونیامده بود شب تیره، بد بختی انسان به پایان نمی رسید و بامداد، نیک بختی او طلوع نمی کرد، و از بند اسارت اقویا و استعمار گران آزاد نمی گشت.
حال با این تفاضیل آیا شایسته است که انسان مسلمان خود را از برکات و فیوضات چنین شبی محروم سازد! لذا بر هر مسلمان پاس داشت واحیاءاین شب ضروری می نماید.

تنظیم: هدهدی، گروه دین و اندیشه تبیان
________________________________________
1- وسائل الشیعه، ج7، ص261.
2- مجمع البیان، ج10-9، ص516.
3- مفاتیح الجنان، اعمال شب قدر.
4- بحار الانوار، ج 94، ص 4.

یكى از عبادت‎هاى دینى درود و صلوات فرستادن بر حضرت ختمى مرتبت و اهل بیت معصوم آن حضرت است. این عبادت ریشه قرآنى دارد و خداوند متعال در قرآن به آن دستور داده است. «ان الله و ملائكته یصلون على النبى یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما.» (1)

در روایتى از پیامبر(صلى الله علیه و آله) آمده است كه درود فرستادن بر حضرت فاطمه زهرا (علیهاالسلام) آثار معنوى بالایى دارد و در قیامت ‏شایستگى الحاق به پیامبر اكرم(صلى الله علیه و آله) را براى انسان فراهم مى‏كند. پیامبر اكرم(صلى الله علیه و آله) فرمود: «یا فاطمة من صلى علیك غفر الله له، و الحقه بى حیث كنت من الجنة؛ اى فاطمه! هر كس بر تو صلوات بفرستد خداوند او را مى‏آمرزد و در هر جاى بهشت كه باشم وى را به من ملحق سازد.»

كیفیت صلوات بر حضرت زهرا(علیهاالسلام) چنین است:

«اللهم صل على فاطمة و ابیها و بعلها و بنیها والسر المستودع فیها بعدد ما احاط به علمك.» (2)

پی نوشت ها:

1- احزاب/56 .

2- معجم صحیفة الزهراء، شیخ جواد قیومى .